Duński rząd przedstawił projekt nowelizacji[1] ustawy o prawie autorskim[2].Nowy akt prawny ma wprowadzić narzędzia, których celem jest wprost ochrona osobistych cech fizycznych osób (np. głosu) przed cyfrowymi imitacjami (deepfake’ami). Jest to pierwszy taki projekt przepisów w UE. Projektowana nowelizacja stanowi odpowiedź na rzeczywistość, w której zwłaszcza sztuczna inteligencja (AI) przyczyniła się do znacznego wzrostu liczby deepfake’ów, czyli wygenerowanych cyfrowo treści łudząco przypominających istniejące osoby, miejsca czy zdarzenia.
Z dniem 28 czerwca wiele podmiotów, prowadzących działalność w Internecie, będzie musiało spełniać wymogi dostępności. Z kolei wyznaczone organy nadzorcze będą mogły nałożyć sankcje za niewdrożenie lub niestosowanie przepisów ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.
Rejestracja znaku towarowego wiąże się z istotnym obowiązkiem, którym jest jego używanie. Samo powoływanie się na dużą rozpoznawalność marki czy szeroką działalność może okazać się niewystarczające w postępowaniu dowodowym przed urzędami ds. własności intelektualnej. Używanie znaku towarowego musi mieć charakter rzeczywisty (nie może być pozorne ani symboliczne), odbywać się na terytorium, na którym znak został zarejestrowany, oraz dotyczyć dokładnie tych towarów lub usług, dla których został zarejestrowany. W przeciwnym wypadku przedsiębiorca może utracić ochronę.
Duński rząd przedstawił projekt nowelizacji[1] ustawy o prawie autorskim[2].Nowy akt prawny ma wprowadzić narzędzia, których celem jest wprost ochrona osobistych cech fizycznych osób (np. głosu) przed cyfrowymi imitacjami (deepfake’ami). Jest to pierwszy taki projekt przepisów w UE. Projektowana nowelizacja stanowi odpowiedź na rzeczywistość, w której zwłaszcza sztuczna inteligencja (AI) przyczyniła się do znacznego wzrostu liczby deepfake’ów, czyli wygenerowanych cyfrowo treści łudząco przypominających istniejące osoby, miejsca czy zdarzenia.
Trenowanie modeli AI wymaga ogromnych ilości danych, które często obejmują treści chronione prawem autorskim. W Unii Europejskiej zdecydowano się zezwolić na zwielokrotnianie utworów do celów eksploracji tekstu i danych (text and data mining, TDM). Nie było od początku wiadome czy wyłączenie TDM ma zastosowanie w kontekście AI, ponieważ dyrektywa DSM nie wspomina o AI. Jednak zastosowanie tego wyłączenia nie wydaje się być obecnie kwestionowane.
Opinia dotyczy m.in. rozumienia przesłanki „oryginalności” w kontekście dzieł użytkowych. Jej spełnienie jest warunkiem powstania utworu, a tym samym ochrony prawnoautorskiej. Opinia rzecznika nie jest wiążąca dla TSUE – stanowisko Trybunału poznamy dopiero w wyroku.
20 września 2024 r. weszła w życie nowelizacja polskiej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (PrAut), która z 3-letnim opóźnianiem zaimplementowała Dyrektywę ws. prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (DSM). Jednym z obszarów zmian jest dozwolony użytek w zakresie eksploracji tekstów i danych: Text and Data Mining – TDM (art. 6 ust. 1 pkt 22, art. 262, 263 PrAut).
W ostatnim czasie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wpłynęły kolejne pytania prejudycjalne dotyczące rozumienia przesłanek utworu.
Pojęcie publicznego udostępniania mimo sukcesywnie rozwijającego się orzecznictwa wciąż rodzi pytania. W kwietniu br. stanowisko w powyższej sprawie zajął Rzecznik Generalny. Natomiast 20 czerwca 2024 r. TSUE (pierwsza izba) wydał wyrok rozstrzygający.
Rzecznik Generalny TSUE Maciej Szpunar 22 lutego 2024 r. przedstawił w sprawie C-135/23 opinię dotyczącą interpretacji pojęcia ‘publicznego udostępniania’ utworów. Jednym z wyzwań stojących przed Rzecznikiem Generalnym było doprecyzowanie znaczenia tego pojęcia z zachowaniem spójności z bogatym orzecznictwem TSUE związanym z tą instytucją prawną.
Ustawa o artystach zawodowych to rządowy projekt, który ostatnio trafił wreszcie do Sejmu, a obecnie został przekazany do konsultacji w różnych organach państwa[1]. Ustawa ta jest potrzebna by ucywilizować status artystów w aspekcie zabezpieczenia socjalnego. O jej przyjęcie zabiegają od lat środowiska artystyczne.
System rekompensaty dla autorów i innych podmiotów uprawnionych z tytułu sporządzania kopii utworów na użytek prywatny oparty jest w Polsce na opłatach od urządzeń lub nośników, które są wykorzystywane do takiego celu. Twórcy oraz organizacje zbiorowego zarządzania od wielu lat wskazują jednak, że funkcjonujące w Polsce rozwiązanie jest niezgodne z prawem unijnym, gdyż uzyskiwane tą drogą wynagrodzenie jest rażąco niskie, a tym samym nie spełnia ono przesłanek „godziwej rekompensaty”. Opłaty w Polsce pobierane są bowiem od urządzeń i nośników, które nie są już przedmiotem obrotu lub których udział w rynku jest niewielki.
Problematyka praw autorskich w kontekście AI cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Jurysdykcja USA dostarcza interesujących przykładów dla oceny czy (i w jakim zakresie) dzieła stworzone przy udziale AI podlegają ochronie prawnoautorskiej. Z ich analizy wyłaniają się ciekawe wnioski dla prawa polskiego.
Prace nad polskim projektem ustawy implementującej dyrektywę ws. prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (dyrektywa 2019/790)[1] pozostają na wczesnym etapie, pomimo upływu terminu implementacji. Oczekując na uchwalenie ustawy, warto już teraz omówić niektóre aspekty projektowanych przepisów wdrażających regulacje w przedmiocie tzw. obowiązku przejrzystości (art. 19 dyrektywy). Nowe regulacje będą miały istotne znaczenie dla relacji pomiędzy uprawnionymi a korzystającymi z majątkowych praw autorskich. Niewątpliwie wskazane będzie uwzględnienie nowych regulacji w postanowieniach umów licencyjnych bądź przenoszących prawa. Artykuł omawia również sytuacje, w których nowe przepisy będą miały wpływ na relacje umowne zawiązane jeszcze przed wejściem w życie przepisów.
Pod koniec marca 2023 r. Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości UE skargę przeciwko Polsce z powodu niewdrożenia do prawa krajowego dyrektyw prawnoautorskich. Decyzja Komisji Europejskiej została podjęta w związku z niepoinformowaniem przez Polskę o środkach transpozycji dyrektywy ws. prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (dyrektywa 2019/790), a także w związku z niezgłoszeniem Komisji pełnej transpozycji tzw. dyrektywy satelitarno-kablowej (SatCab II) mającej zastosowanie do niektórych transmisji online oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych (dyrektywa UE 2019/789). Prace nad polskim projektem ustawy implementującej ww. dyrektywy pozostają na wczesnym etapie – projekt nie został jeszcze skierowany do Sejmu RP ani przyjęty przez Radę Ministrów.
