Zgodnie z rozporządzeniem nr 1924/2006[1] przez oświadczenie zdrowotne należy rozumieć każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek pomiędzy kategorią żywności, daną żywnością lub jednym z jej składników, a zdrowiem.

Używanie oświadczenia zdrowotnego jest zabronione, jeżeli nie zostało udzielone w odniesieniu do niego zezwolenie zgodnie z powyższym rozporządzeniem i nie figuruje ono w wykazie dopuszczonych do obrotu na terytorium Unii Europejskiej oświadczeń zdrowotnych, który prowadzi Komisja Europejska[2].

Poza standardowymi oświadczeniami zdrowotnymi, rozporządzenie przewiduje także możliwość używania określonych oświadczeń bez konieczności zachowania tak ścisłych proce-dur, jeżeli są one oparte na ogólnie zaakceptowanych dowodach naukowych oraz zrozumiałe dla przeciętnego konsumenta. Są to tak zwane oświadczenia z listy pending, tj. takie w odniesieniu do których ocena Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności lub rozpatrzenie przez Komisję Europejską nie zostały jeszcze zakończone. Zgodnie z art. 13 rozporządzenia dotyczy to oświadczeń opisujących lub powołujących się na:

  • rolę składnika odżywczego lub innej substancji we wzroście, rozwoju i funkcjach organizmu,
  • funkcje psychologiczne lub behawioralne,
  • odchudzanie lub kontrolę wagi ciała lub zmniejszanie poczucia głodu lub zwiększanie poczucia sytości lub zmniejszanie ilości energii dostępnej z danego sposobu odżywiania się.

Znajdziemy wśród nich m.in. oświadczenia odnoszące się do substancji roślinnych oraz ziołowych czy żywności o obniżonej zawartości laktozy.

Wykorzystywanie oświadczenia z listy pending na produktach wiąże się jednak z kilkoma warunkami, m.in.:

  • jego stosowanie musi być oparte na dowodach naukowych,
  • określony składnik w produkcie musi być zastosowany w ilości, która pozwala uzyskać deklarowany efekt fizjolo-giczny,
  • jego treść musi być zgodna z przepisami rozporządzenia, w szczególności muszą mu towarzyszyć na etykiecie lub (w przypadku braku etykiety) przy prezentacji i w reklamie takie informacje jak:
    • wartość odżywcza produktów, w odniesieniu do której składane jest oświadczenie zdrowotne, stwierdzenie wskazujące na znaczenie zrównoważonego sposobu żywienia i zdrowego trybu życia;
    • ilość środka spożywczego i poziom jego spożycia niezbędny do uzyskania korzystnego działania, o którym mówi dane oświadczenie;
    • w stosownych przypadkach, stwierdzenie skierowane do osób, które powinny unikać danego środka spożywczego;
    • odpowiednie ostrzeżenie w przypadku produktów, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, jeżeli są spożywane w nadmiarze.

Uwaga!

W każdym kraju członkowskim UE mogą funkcjonować odrębne regulacje w zakresie stosowania oświadczeń z pending list. Z tego powodu, przed ich zastosowaniem należy zweryfikować czy i w jaki sposób (np. wraz z dodatkowym oświadczeniem towarzyszącym) można nakładać je na produkty w danym kraju.

Przykładowo, duński urząd akceptuje używanie oświadczeń zdrowotnych z listy pending z wyjątkiem oświadczeń nieswoistych. Z kolei zgodnie z wytycznymi holenderskiego organu oświadczenia z listy pending mogą być stosowane, jeżeli podmiot nakładający je na swoje produkty jest w stanie wykazać ich wiarygodność lub fakt, że zostały tymczasowo dopuszczone do użytku. Ponadto, holenderska komisja ds. reklamy uznała, że przedsiębiorcy nakładający na swoje produkty oświadczenia odnoszące się do substancji roślinnych oraz ziołowych z listy pending są zobowiązani do uzasadnienia twierdzeń znajdujących się w nich, gdy zostaną one zakwestionowane przez konsumenta lub konkurenta i jednocześnie rekomenduje umieszczanie obok takiego oświadczenia zdrowotnego dodatkowej informacji, tj. „on hold claim” lub „EFSA review pending”[3].

Suplementy diety, żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego czy nowa żywość, to prężnie rozwijające się gałęzie branży spożywczej i rynki z wielkim potencjałem. Trzeba jednak również pamiętać, że to rynki ściśle regulowane, na których obowiązują określone reguły oznaczania, prezentowania i reklamowania produktów. Jeżeli mają Państwo wątpliwości co do kwalifikacji prawnej produktu oraz możliwości marketingowych z tym związanych – zapraszamy do kontaktu.

[1] Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 404, str. 9 z późn. zm.).

[2] https://ec.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/claims/register/public/?event=register.home

[3] Wyrok z dnia 20 czerwca 2017 roku (sprawa nr 2017/00292).