Rozwiązywanie sporów sądowych i arbitraż

Łatwość i szybkość komunikacji w Internecie oraz (pozorna) anonimowość użytkowników powodują, że środowisko internetowe wyjątkowo często staje się miejscem, w którym przekroczone zostają powszechnie akceptowalne granice przyzwoitej krytyki. Przez globalny zasięg sieci skutki np. nieprzemyślanego wpisu na forum internetowym niejednokrotnie wykraczają poza granicę jednego państwa. Dochodzenie ochrony swoich praw w takich przypadkach wiąże się z potrzebą ustalenia, którego państwa sądy będą właściwe do rozpoznania sprawy. W Unii Europejskiej regulację w tym zakresie zawiera Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (dalej: „Bruksela I bis”)[1].

Procesy o ochronę przed naruszeniami wynikającymi z publikacji materiałów prasowych w praktyce nierzadko cechuje udział wielu podmiotów, zarówno po stronie czynnej, jak i biernej.

W ostatnim czasie wiele kontrowersji wywoływały zagadnienia proceduralne dotyczące ochrony praw na dobrach niematerialnych. Jedną z przyczyn takiego stanu było wprowadzenie w ubiegłym roku do Kodeksu postępowania cywilnego[1] nowego rodzaju postępowania odrębnego poświęconego właśnie sprawom własności intelektualnej[2].Wątpliwości procesowe wyrażały również sądy, co niejednokrotnie skutkowało zwróceniem się z pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału Sprawiedliwości UE o interpretację prawa unijnego. Warto przybliżyć chociaż niektóre z takich postanowień wydanych w mijającym roku.

Postępowanie w sprawach własności intelektualnej rządzi się swoimi prawami na wielu płaszczyznach. Jednym z charakterystycznych powództw, które może zostać wszczęte w postępowaniu toczącym się z zastosowaniem ww. przepisów odrębnych, jest powództwo wzajemne, dopuszczalne w przypadku wniesienia powództwa o naruszenie praw do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego. Pomimo że ten rodzaj powództwa jest już doskonale znany na gruncie przepisów ogólnych Kodeksu postępowania cywilnego[1] (k.p.c.), to wydaje się, że jego formuła zaoferowana w ramach odrębnego postępowania w sprawach własności intelektualnej odznacza się bardzo dużą specyfiką. Nie sposób omówić wszystkich aspektów wspomnianego powództwa, stąd zwrócę uwagę na te, które mają istotne znaczenie pod kątem formalnym prowadzonego postępowania sądowego i nie wynikają wprost z przepisów regulujących wspomnianą instytucję.

1 lipca 2021 r. minął rok od wejścia w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego[1]. Wprowadzono nią do systemu nowy typ postępowania odrębnego: postępowanie w sprawach własności intelektualnej. Katalog spraw, które są obecnie rozpoznawane w tym postępowaniu, został wskazany w art. 479⁸⁹ k.p.c. Są to m.in. sprawy o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej, o zwalczanie nieuczciwej konkurencji czy o ochronę dóbr osobistych w określonym przez ustawę zakresie.

Terminy to jedno z największych zmartwień uczestników procesu. Przeoczenie daty może się skończyć pominięciem spóźnionych twierdzeń i dowodów, a nawet przegraną w sądzie. Terminy są wszędzie: określają przedawnienie roszczenia, wyznaczają datę rozprawy, zakreślają stronom czas na podjęcie danych czynności.

Ustawą nowelizującą z dnia 4 lipca 2019 r.[1] wprowadzono do Kodeksu postępowania cywilnego[2] art. 369 § 1¹, zgodnie z którym: „W przypadku przedłużenia terminu do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku termin, o którym mowa w § 1 [termin na wniesienie apelacji – przyp. wł.], wynosi trzy tygodnie. O terminie tym sąd zawiadamia stronę, doręczając jej wyrok z uzasadnieniem. Jeżeli w zawiadomieniu termin ten wskazano błędnie, a strona się do niego zastosowała, apelację uważa się za wniesioną w terminie”. Na mocy tego przepisu zapewniono stronie lub jej pełnomocnikowi dłuższy o tydzień termin na wniesienie apelacji w porównaniu ze standardowym terminem dwóch tygodni, gdy spełnione zostaną określone przesłanki. Cel przyświecający ustawodawcy wydaje się słuszny, sposób sformułowania art. 369 § 1¹ k.p.c. prowadzi jednak do licznych wątpliwości in casu. Strony i pełnomocnicy niejednokrotnie mogą mieć problem z określeniem, czy mogą jeszcze skutecznie złożyć apelację, czy termin na jej wniesienie już upłynął. W związku z tym warto przyjrzeć się nieco bliżej tej regulacji.